Lãi suất thả nổi là loại lãi suất không cố định, biến động theo thị trường và chính sách của ngân hàng, thường được điều chỉnh định kỳ dựa trên các chỉ số tham chiếu như lãi suất tiền gửi tiết kiệm hoặc lãi suất liên ngân hàng. Tại Việt Nam năm 2025, lãi suất thả nổi được áp dụng rộng rãi trong các khoản vay ngân hàng, đặc biệt là vay mua nhà, vay tiêu dùng hoặc vay kinh doanh.
Khác với lãi suất cố định, vốn duy trì mức ổn định trong suốt thời gian vay, lãi suất thả nổi có thể tăng hoặc giảm, khiến người vay phải đối mặt với sự bất định trong kế hoạch tài chính.
Mặc dù loại lãi suất này mang lại cơ hội tiết kiệm chi phí khi thị trường thuận lợi, nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt khi liên quan đến các chiêu trò lừa đảo tài chính. Bài viết này sẽ giải thích rõ khái niệm lãi suất thả nổi, cách nó hoạt động, và lý do bạn cần cẩn trọng để tránh bị lừa.
Lãi suất thả nổi hoạt động như thế nào?
Lãi suất thả nổi được xác định bằng công thức: Lãi suất thả nổi = Lãi suất tham chiếu + Biên độ. Lãi suất tham chiếu thường là lãi suất tiền gửi tiết kiệm kỳ hạn 12, 13, hoặc 24 tháng tại ngân hàng, trong khi biên độ là mức phần trăm cố định do ngân hàng quy định, thường dao động từ 3% đến 4,5% tùy ngân hàng và loại hình vay.
Ví dụ, theo thông tin từ BIDV năm 2025, sau thời gian ưu đãi lãi suất cố định 5,5%/năm trong 3 năm, lãi suất thả nổi được tính bằng lãi suất huy động vốn kỳ hạn 24 tháng cộng thêm biên độ 3%. Điều này có nghĩa là nếu lãi suất huy động tăng, tổng lãi suất vay cũng sẽ tăng tương ứng.
Các ngân hàng như UOB, Woori Bank, hay Public Bank Vietnam cũng áp dụng lãi suất thả nổi sau giai đoạn ưu đãi ban đầu, với mức tham chiếu và biên độ khác nhau. Kỳ điều chỉnh lãi suất thường diễn ra hàng tháng, hàng quý, hoặc hàng năm, tùy thuộc vào thỏa thuận trong hợp đồng vay. Sự thay đổi này được ghi rõ trong hợp đồng, nhưng nhiều người vay không đọc kỹ hoặc không nắm rõ cách tính, dẫn đến bất ngờ khi số tiền trả nợ hàng tháng tăng đột ngột.
Ưu điểm của lãi suất thả nổi
Lãi suất thả nổi hấp dẫn người vay bởi khả năng giảm chi phí khi thị trường lãi suất đi xuống. Ví dụ, nếu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam giảm lãi suất điều hành vào năm 2025 để kích thích kinh tế, lãi suất thả nổi có thể giảm, giúp người vay tiết kiệm được một khoản đáng kể. Loại lãi suất này cũng phù hợp với những người có kế hoạch tài chính linh hoạt, đặc biệt là các khoản vay dài hạn như vay mua nhà, khi thị trường có thể biến động nhiều trong 20-30 năm.
Ngoài ra, lãi suất thả nổi thường thấp hơn lãi suất cố định trong giai đoạn đầu, tạo cảm giác “dễ thở” cho người vay. Các ngân hàng như Shinhan Bank hay Standard Chartered vào tháng 6/2025 đưa ra lãi suất thả nổi ban đầu chỉ từ 5,5%-6,8%, thấp hơn so với các gói cố định 7%-8%/năm. Điều này khiến lãi suất thả nổi trở thành lựa chọn phổ biến cho những ai muốn tận dụng cơ hội thị trường.
Rủi ro của lãi suất thả nổi
Dù có ưu điểm, lãi suất thả nổi cũng đi kèm với rủi ro lớn. Sự biến động của thị trường có thể khiến lãi suất tăng mạnh, làm tăng gánh nặng tài chính.
Ví dụ, nếu lạm phát tăng hoặc Ngân hàng Nhà nước thắt chặt chính sách tiền tệ vào cuối năm 2025, lãi suất tham chiếu có thể tăng từ 5% lên 7%, đẩy lãi suất thả nổi từ 8% lên 10% hoặc cao hơn. Điều này khiến số tiền trả nợ hàng tháng tăng đáng kể, gây áp lực cho người vay, đặc biệt với những người có thu nhập cố định.
Hơn nữa App King Kong nhận thấy, lãi suất thả nổi thường thiếu tính minh bạch. Một số ngân hàng không cung cấp bảng kê tính toán chi tiết, khiến người vay khó kiểm soát. Theo báo cáo từ Tin Nhanh Chứng Khoán năm 2018, trước khi Thông tư 14/2017/TT-NHNN có hiệu lực, nhiều khách hàng không được tiếp cận cách tính lãi suất thả nổi, dẫn đến tình trạng “mập mờ” và mất quyền lợi. Dù tình hình đã cải thiện vào năm 2025, người vay vẫn cần đọc kỹ hợp đồng và yêu cầu ngân hàng giải thích rõ ràng.
Nguy cơ lừa đảo liên quan đến lãi suất thả nổi
Ngoài rủi ro tài chính, lãi suất thả nổi còn bị các đối tượng lừa đảo lợi dụng để chiếm đoạt tài sản. Năm 2025, các hình thức lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam gây thiệt hại ước tính gần 19.000 tỷ đồng, với nhiều chiêu trò liên quan đến tài chính. Một số thủ đoạn phổ biến bao gồm:
Mạo danh công ty tài chính
Các đối tượng lập tài khoản giả mạo trên mạng xã hội, quảng cáo vay vốn với lãi suất thả nổi “siêu thấp” hoặc “không cần thẩm định”. Người vay được yêu cầu chuyển tiền để “xác minh” hoặc “duyệt khoản vay”, nhưng sau đó bị chiếm đoạt. Công an Hà Nội đã cảnh báo về các công ty giả mạo như EVNFinance, EasyCredit, hay FECredit vào năm 2024, và tình trạng này vẫn tiếp diễn vào năm 2025.
Chuyển khoản nhầm
Kẻ lừa đảo chuyển một khoản tiền nhỏ vào tài khoản nạn nhân, sau đó liên hệ yêu cầu hoàn trả kèm lãi suất thả nổi “hợp lý”. Nếu nạn nhân chuyển tiền qua đường link giả mạo, thông tin tài khoản sẽ bị đánh cắp. Theo Thư Viện Pháp Luật năm 2024, chiêu trò này thường nhắm vào những người thiếu cảnh giác.
Sàn đầu tư ảo
Một số đối tượng mời chào đầu tư vào các sàn tài chính với lời hứa lãi suất thả nổi “cao bất ngờ”. Sau khi nạp tiền, nạn nhân không thể rút vốn hoặc bị yêu cầu nạp thêm để “mở khóa tài khoản”. Bộ Công an đã cảnh báo về các sàn giả mạo như HeyGen vào năm 2024, và các vụ lừa đảo tương tự vẫn gia tăng vào năm 2025.
Cách bảo vệ bản thân khi vay với lãi suất thả nổi
Để tránh rủi ro và lừa đảo liên quan đến lãi suất thả nổi, bạn cần thực hiện các bước sau:
- Đọc kỹ hợp đồng vay: Yêu cầu ngân hàng giải thích rõ cách tính lãi suất thả nổi, kỳ điều chỉnh, và biên độ. Đảm bảo mọi thỏa thuận được ghi rõ trong hợp đồng.
- Chọn ngân hàng uy tín: Chỉ vay từ các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, hoặc Techcombank, có lịch sử minh bạch và được Ngân hàng Nhà nước cấp phép.
- Cảnh giác với quảng cáo: Không tin vào các lời chào mời vay vốn “lãi suất thấp” trên mạng xã hội. Kiểm tra thông tin công ty tài chính qua website chính thức hoặc liên hệ trực tiếp.
- Theo dõi thị trường: Nắm bắt xu hướng lãi suất để dự đoán khả năng tăng giảm, đặc biệt nếu bạn vay dài hạn. Các báo cáo từ Ngân hàng Nhà nước hoặc các trang tài chính uy tín như batdongsan.com.vn có thể cung cấp thông tin hữu ích.
- Báo cáo lừa đảo ngay lập tức: Nếu nghi ngờ bị lừa, liên hệ ngân hàng để tra soát giao dịch và trình báo công an. Giữ lại bằng chứng như tin nhắn, email, hoặc lịch sử giao dịch.
>> Click vào xem thêm tin hot: App vay tiền ảo nhưng lấy tiền thật: Cẩn thận kẻo bị bay tiền
Kết lại
Lãi suất thả nổi là một công cụ tài chính hữu ích nhưng đầy rủi ro, đặc biệt trong bối cảnh thị trường biến động và lừa đảo trực tuyến gia tăng tại Việt Nam năm 2025. Dù có thể mang lại lợi ích khi lãi suất giảm, nó cũng có thể khiến bạn rơi vào cảnh nợ nần nếu không nắm rõ cách hoạt động hoặc thiếu cảnh giác với các chiêu trò lừa đảo. Việc lựa chọn lãi suất thả nổi đòi hỏi sự hiểu biết, cẩn trọng, và khả năng quản lý tài chính tốt. Hãy luôn kiểm tra kỹ thông tin, hợp đồng, và chỉ làm việc với các tổ chức tài chính uy tín để bảo vệ tài sản của mình.
